بسم اللّه الرحمن الرحيم و اياه نستعين
تعهد و تأدّب كارگزار در حكومت اسلامي
“ … 1 . لزوم رعايت تعهّد و ميثاق تعهّد ايجاب ميكند كه انسان متعهد، خود را وامدار عهد خويش بداند و به آن بدون هيچ كاستي وفا كند؛ ﴿يا أيّها الذين امنوا أوفوا بالعقود… ﴾ [3]؛ اي كساني كه به خداوند ايمان آورديد! به عقد و عهد خود وفا كنيد؛ ﴿…و المُوفُون بِعهدِهِمْ إذا عاهَدوا… ﴾ [4]؛ «نيكان، كساني هستند كه به عهد خود وفا ميكنند و رعايت تعهدها راهمانند عبادت خداوند، گرامي ميدارند».
﴿…و أوفوا بالعهدِ إنّ العهدَ كانَ مسئولاً﴾ [5]؛ «به ميثاق خود عمل نماييد و به آن وفا كنيد؛ زيرا هنگام محاسبه الهي رعايت عهد مورد سؤال قرار ميگيرد»؛ و در اين جهت، فرقي بين عهد با خدا و عهد با بندگان وي نيست؛ پس كارگزار اسلامي كه متعهد به انجام خدمات صادقانه است، در قيامت مسئول خواهد بود.
2. لزوم اداي امانت و حرمت خيانت
قبول سمت و پست، به منزله پذيرش امانت جامعه به شمار ميرود و اداي امانت، واجب و خيانت به آن حرام است: ﴿إنّ اللّه يأمركم أن تُؤدّوا الأماناتِ إلي أهلها… ﴾ [6]؛ «خداوند به شما امر ميكند كه هرگونه امانتي را به صاحب آن برگردانيد»؛ خواه امانتهاي مادي باشد، خواه معنوي، خواه به شخصيتهاي حقيقي باشد، خواه به شخصيتهاي حقوقي؛ ﴿يا أيّها الذين امنوا لا تخونوا اللّه و الرسولَ و تخونوا أماناتكم… ﴾ [7]؛ «اي مؤمنين! به امانت خداوند و پيامبر خيانت نكنيد. همچنين به امانتهاي خودتان خيانت ننماييد».
﴿و الذين هُم لاَِماناتِهِم وَ عَهدهِم راعُونَ﴾ [8]؛ «مردان با ايمان، امانتها و عهدهاي خود را مراعات ميكنند».
3. پرهيز از مال حرام و رشوه
هر كارگزاري مسئول است برابر تعهد معيّن، كار مباح مخصوص به حوزه وظيفه خود را انجام دهد و اگر عمداً از انجام آن امتناع نمود، حقوقي كه دريافت ميكند، حرام است. همچنين اگر بخواهد براي تضييع حق ديگران يا احقاق باطل و ابطال حق، مالي را از مراجعه كننده بگيرد، كار حرامي كرده است: ﴿و لا تأكلوا أموالكم بينكم بالباطلِ و تدلوا بها إلي الحُكّامِ لتأكلوا فريقاً من أموال النّاسِ بالإثمِ و أنتم تعلمون﴾ [9]؛ «اموال خود را به باطل كه خارج از محور دين و قانون الهي است، مصرف نكنيد و آنها را عمداً به قاضيان و حاكمان ندهيد تا از رهگذر اين كار حرام، مقداري از اموال و حقوق ديگران را به چنگ آوريد».
تذكر: كسي كه اهل رشوه است، درونش به منزله چاهي است كه رشوه دهنده با مال حرام، دلوي در آن فرو ميبرد (اِدلاء: دلو انداختن) و از درون آن مقداري لجن بيرون ميآورد. اين چاه بدبو در قيامت ظهور ميكند؛ ﴿يَومَ تُبْلَي السّرائرُ﴾.[10]